Podobnie jak w przypadku wypowiedzenia, odstąpienie od umowy ma przeważnie charakter jednostronny. Jest to oświadczenie woli, które nie wymaga zgody drugiej strony. Odstąpienie od umowy, w przypadku, gdy umowa została zawarta w formie pisemnej, wymaga formy pisemnej.

Zasadniczo odstąpienie od umowy dotyczy umów, które związane są ze świadczeniami krótkotrwałymi lub jednorazowymi.

Prawidłowo złożone odstąpienie od umowy wywołuje także skutki prawne wstecz. Oznacza to w praktyce, że złożenie oświadczenia o odstąpieniu równoznaczne jest z tym, iż umowa została nieważnie zawarta. Dlatego jeśli następuje odstąpienie od umowy, strony mają obowiązek zwrotu wzajemnych świadczeń, zasadniczo w stanie niezmienionym, wyłączając sytuacje, w których zmiana była konieczna do zwykłego zarządu.

Możliwość odstąpienia od umowy może wynikać z treści umowy lub też z przepisów prawa. Jeśli w umowie nie ma zapisów dotyczących odstąpienia od umowy, a dany przypadek nie jest objęty ustawą, to prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje stronom.